Maand: juli 2019

Duizendblad (Achillea millefolium)

Duizendblad (Achillea millefolium)

Vanaf het vroege voorjaar is het zover. Dan ontwaakt deze uiterst veelzijdige plant. Achillea verwijst naar de Griekse krijger Achilles die op het slagveld de bloedende wonden verzorgde van zijn strijdmakkers.

Het blad van deze plant lijkt bijzonder goed op een veertje. In het voorjaar zijn de jonge blaadjes tevens ‘vederzacht’. Zeer smaakvol om in salades te verwerken want ze bevatten zeer veel mineralen. Een andere traditie is het maken van ‘groenkoeken of kruidenkoeken’ in het voorjaar. Een pannenkoek waarin jong blad van voorjaarsplanten is verwerkt. Duizendblad kan perfect dienst doen als één van de ingrediënten in deze lekkernij.

In de tuin heeft deze plant ook heel veel goeds te brengen. Naast het feit dat het een sterke plant is, die met weinig tevreden is, en mooie witte schermbloemen vertoont,  is duizendblad ook een waardplant voor vlinders. Verder kan fijngehakt duizendblad een bijdrage leveren aan composthopen. Hij laat immers toe het materiaal beter en sneller te laten ontbinden. Tenslotte heeft de plant een beschermfunctie naar ongedierte toe. Zo helpt hij om kevers en vliegen af te houden van naburige planten.

In de kruidengeneeskunde kent duizendblad ‘duizend en één’ toepassingen. En dat hadden ze van oudsher al ontdekt. In de middeleeuwen maakte men heel vaak gebruik van de signatuurleer: het uitzicht en de structuur van planten werd geassocieerd met organen of stelsels waarvoor deze plant nuttig zou kunnen zijn. Het zeer fijn vertakte blad van duizendblad lijkt bijzonder op de fijn vertakte bloedvaten en de haarvaten en vandaar de gunstige werking erop.

Je kan duizendblad op diverse manieren gebruiken . Wij geven een aantal voorbeelden.

Vers blad

Verwerken in slaatjes of in gerechten. Of voor het stelpen van het bloed uit kleine wondjes. Ideaal als je op stap bent in de natuur en je hebt je pijn gedaan. Ga op zoek naar duizendblad, wrijf met het blaadje goed op het wondje en hou het een aantal minuutjes tegen de bloedende plek. Je bent snel van de bloeden verlost.

Gedroogd blad 

Geschikt om tisane van te maken of voor het maken van een tinctuur.

De plant heeft ondermeer spijsverteringsbevorderende en mild vochtafdrijvende eigenschappen. Verder is het krampopheffend, onstekingswerend en ontsmettend.

Voor een tisane kan je duizendblad bij voorbeeld combineren met citroenmelisse en kamille. Zeer interessant ter verlichting van buikkrampen en menstruatiekrampen.

Je kan ook een aftreksel maken van duizendblad dat je laat afkoelen en vervolgens uitwendig gebruikt ter ondersteuning van wondheling of op plaatsen om de bloedsomloop te bevorderen. Zeer interessant bij zware benen, spataders, aambeien.

Hydrolaat

Een zeer licht kruidig hydrolaat dat het resultaat is van stoomdestillatie van het bovengronds kruid. Voordeel van het hydrolaat is dat het vervaardigd is van vers plantenmateriaal en zo alle in water oplosbare stoffen bevat samen met een klein deel etherische olie.

Voor inwendig gebruik is dit hydrolaat een goede zachte ontgifter. Het is ontstekingsremmend, bevorderend voor de spijsvertering en heeft een goede werking op de gal. Daarnaast is vochtafdrijvend en reinigend voor de bloedvaten. Verder is het krampstillend en dus ideaal bij buikkrampen of pijnlijke maandstonden.

Voeg 1 theelepel hydrolaat toe aan een glas water of een tas tisane. Herhaal 2 tot 3 keer per dag. Of voeg 2 eetlepels hydrolaat toe aan een liter water en drink verspreid over de dag. Wens je het te gebruiken voor kinderen, dan zeker de dosis halveren of bij zeer jonge kinderen slechts een halve theelepel gebruiken per dag. Dat zal voldoende zijn.

Naar uitwendig gebruik is dit hydrolaat zeer geschikt om de circulatie te bevorderen en een gunstig effect te geven op het veneuze stelsel. Ongemakken zoals zware benen, gevoelige aderwanden of  zwakke bloedsomloop kunnen hiermee verlicht worden. Je kan hiervoor dit hydrolaat sprayen op de gevoelige plaatsen.

Op energetisch vlak is dit een zeer goed hydrolaat voor mensen die gebukt gaan onder melancholie of depressies. Het hydrolaat verdrijft negativiteit en geeft tevens energie.

Verder blijken ook huisdieren dit hydrolaat te appreciëren. Wij sprayen de vacht van onze hond geregeld waardoor die erg mooi en zacht aanvoelt.

De ene lavendel is de andere niet

In de zomermaanden bloeit hij welig : lavendel. Heel veel mensen doen zich ook graag tegoed aan een flesje aromatische etherische olie van deze plant. En dat is geheel terecht want lavendel wordt wel de EHBO van de aromatherapie genoemd. Zo veelzijdig en relatief veilig in gebruik.

Elke etherische olie is zeer geconcentreerd waardoor je ze best niet puur gaat gebruiken en zeker naar inname toe niet op je eentje gaat experimenteren. Niettemin mag lavendel met één druppeltje toch wel bij volwassenen op de pure huid gedaan worden. Bij kinderen, zwangere vrouwen en ouderen is ook hier toch voorzichtigheid geboden.

Heel vaak krijgen wij vragen voor een flesje lavendel. Aan elke klant vragen we dan trouw waarvoor de olie mag dienen. Want jawel, de ene lavendel is de andere niet. In de eerste plaats is lavendel dé olie bij uitstek die je overal wel eens durft te vinden. Wees voorzichtig met flesjes met een etiket op waar enkel ‘lavendel’ op staat.

Een kwaliteitsvolle etherische olie heeft steeds een etiket waarop de Latijnse en Nederlandse naam vermeld staan, het gebruikte deeel van de plant, de afkomst en dan verder een houdbaarheidsdatum. Bij sommige planten speelt ook de groeiplaats (aangeduid door een chemotype) een rol omdat al naargelang waar de plant groeit de inhoudsstoffen toch wel significant kunnen verschillen en dan ook de toepassingsgebieden verschillend kunnen zijn.

Lavendel etherische olie is er ook eentje waar heel veel verschillen in zijn. We zetten ze graag eventjes op een rijtje

  • Lavandin. De goedkoopste versie. De gedroogde bloemen zijn echt wel twee keer zo goedkoop dan die van de echte lavendel. Begoed je dus ook hier voor bedrog. En dat geldt dus ook naar de etherische olie toe. Lavandin olie is afkomstig van de plant ‘Lavandula hybrida’. Zoals de naam het al verraadt, is dit een hybride plant. Vaak een kruising tussen de echte lavendel (Lavandula angustifolia) en spijklavendel (Lavandula latifolia). De planten worden via stekken vermeerderd omdat de plant geen vruchtbaar zaad heeft opleverd. Zelfs in de lavandins heb je nog verschillen. De geur is kruidiger, scherper, minder verfijnd dan lavendel. Omwille van de prijs is dit ook de beste om in huishoudproducten te gebruiken. De eigenschappen van de olie zijn redelijk gelijklopend met echte lavendel. Al is deze minder rustgevend en sterker naar krampstillende werking. Meer geschikt dus in massage olie voor de spieren.  Deze olie heeft een prijs rond de 4 €.
  • Spijklavendel. Etherische olie gewonnen uit de plant Lavandula latifolia. De bloemen zijn grijsblauw van kleur. Deze olie is het sterktst naar ontstekingen toe en is het sterkst antibacterieel en antiviraal. Bovendien ook iets krachtiger naar immunostimolans. Deze olie zit qua prijs tussen lavandin en echte lavendel in.
  • Echte lavendel. Dit is zonder meer de duurste soort van allemaal en de prijzen lopen nog op al naargelang de groeiplaats (hoogte) van het gebruikte plantenmateriaal. De geur is meer zoet, kruidig met echt bloemige ondertoon. En deze olie is dé olie bij uitstek naar rustgevendheid. Deze olie is zondermeer het prijzigst en dan zijn er zelfs nog verschillen al naargelang de hoogte waarop de plant groeit. Zo kan de prijs hiervan oplopen tot rond de 20 € of meer.

Conclusie: alle kwaliteitsvolle lavendel oliën (deze met correcte etikettering) gekocht bij een betrouwbare bron zijn steeds goed. Allen hebben ze eigenschappen rustgevend te zijn, wondhelend en ontsmettend. Echter, toch is het raadzaam om je specifieke doelstelling goed te bepalen omdat je zo een heel gerichte keuze kan maken naar werking en ook naar prijs.